ŽS serija 812
Goša JŽ/ŽS serija 812 su putnička dizel-motorna kola koje su izrađivani u fabrici vagona Goša u Smederevskoj Palanci od 1959. do 1969. a po licenci nemačke firme Uerdingen, popularnog naziva "Šinobus". Proizvedeno je ukupno 270 garnitura, koje su masovno zamenile 60-ih i početkom 70-ih godina 20. veka parne lokomotive na lokalnim prugama u Jugoslaviji. Veći broj garnitura Goša 812 je zbog svoje dotrajalosti isključen iz železničkog saobraćaja, a dok preostale garniture, Železnice Srbije, postepeno zamenjuju sa garniturama serije DMV - 711 počev od marta 2012. Kod ljubitelja železnice važi za jedno od najomiljenijih železničkih vozila na ovim prostorima.
Početkom 50-ih, odlučeno je da se uveze značajan broj dizel-motornih vozova koji će saobraćati na lokalnim prugama, odnosno prugama sa manjim brojem putnika. Nakon istraživanja doneta je odluka da se kupi DMK Uerdingen model VT - 95 serije K-1. Prvih 10 garnitura, crvene boje, su stigle 1955. koje su uspešno prošle probne vožnje na domaćim prugama, nakon čega je odlučeno da se otkupi licenca za njihovu izradu čime se htela postići prihvatljiva cena za masovniju zamenu parnih lokomotiva ali i stabilnost u njihovom održavanju. Osvajanje proizvodnje je izvršeno u fabrici vagona Goša u Smederevskoj Palanci koja je prve garniture, srebrne boje, isporučila železnici 1959.
Osnovni sastav garniture čine motorna kola MK + prikolica PK. Na motornim kolima ugrađen je četvorotaktni dizel-motor tipa Büssing U10, maksimalne brzine 90 km na čas. Prenosnik snage je mehanički sa hidrospojkom. Mehanički menjač ima 6 stepena prenosa snage. U uvoznoj seriji kočnica je vazdušna tipa Knor, šinska kočnica ima samo na motornim kolima od 051 pa nadalje, koje su frikcione, podiže i spušta se pneumatski, a kontrolišu se jednim prekidačem sa desne strane pulta. U sinhronom radu mogu da saobraćaju 4 garniture, serijskog broja od 039 pa nadalje.
Službeni naziv ovog železničkog vozila je bio DMK serija 812 - srebrna strela. Odmah nakon uvođenja u železnički saobraćaj poneo je nadimak "Zec" zbog znatno veće brzine koje je postizao u odnosu na dotrajale parne lokomotive. Međutim, nakon izvesnog vremena ustalio se među putnicima nadimak "Šinobus" zbog njegovog originalnog porekla i nemačkog naziva za ovakav tip železničkih vozila "Schienenbus". Kasnije, još početkom 90-ih, zbog već tada njegove dotrajalosti dobio je negativne nadimke pogotovo od strane mlađih putnika poput "Konzerva" i "Limenka“. Kod pravih ljubitelja železnice ova motorna kola su uvek nosila naziv SREBRNA STRELA
Parameter | Podaci |
---|---|
Posada | 1 motorvođa + kondukter |
Dužina osnovne garniture | 26,6 m |
Dužina sanduka MK | 12,7 m ili 10,5 m |
Sopstvena masa MK | 25,4 t |
Sopstvena masa PK | 10,2 t |
Visina iznad GIŠ | 3300 mm |
Prečnik točka | 900 mm |
Pogon | Büssing U10 |
Snaga dizel-motora | 110 KW |
Sedišta MK | 60 |
Stajanje MK | 38 |
Sedišta u prikolici | 64 |
Stajanje u prikolici | 38 |